Con chuyển cấp lên lớp 1: Những điều cha mẹ và nhà trường cần biết

Đang quen với môi trường mẫu giáo "chơi là chính", các bé sẽ rất bỡ ngỡ với lớp 1 phải học tập nghiêm túc... Muốn con yêu trường, thích thú việc học, không chỉ thầy cô mà cả cha mẹ cần kết hợp để chuẩn bị cho con trẻ một số kỹ năng cần thiết để trẻ tự tin hòa nhập vào môi trường mới.

Đó là nhận định của các khách mời trong Hội thảo trực tuyến: “Cha mẹ, thầy cô cùng đồng hành với bé vào lớp 1”, diễn ra ngày 27/4, do trường Mầm non Mai Dịch phối hợp với Trường Tiểu học và THCS FPT tổ chức.

Buổi hội thảo có sự tham dự của các diễn giả:

PGS.TS Trần Thành Nam (Chủ nhiệm khoa các khoa học Giáo dục, Trường ĐHGD, ĐHQGHN); Cô Trần Thị Thanh (Tổ trưởng chuyên môn Khối Tiểu học, Trường Tiểu học & THCS FPT); Cô Nguyễn Thị Nga (Giáo viên lớp mẫu giáo lớn, trường Mầm non Mai Dịch) và Anh Trần Văn Ninh (Phụ huynh học sinh trường Mầm non Mai Dịch).

4 yếu tố “then chốt” giúp trẻ tự tin vào lớp 1

Thông thường khi nhắc đến những yếu tố giúp trẻ tự tin vào học lớp 1, các phụ huynh thường nghĩ đến năng lực học thuật của trẻ, như: viết được chữ, biết ghép vần, biết bao nhiêu phép tính, có thể đọc thông viết thạo không?…

Nhưng, với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực giáo dục, PGS.TS Trần Thành Nam lại cho rằng: "Đó mới chỉ là một phần của chuẩn đầu ra mầm non và đầu vào lớp 1. Những điều chúng ta cần hướng tới, đó là rèn cho con trẻ có các kỹ năng, nề nếp, điều này quan trọng hơn rất nhiều". 

Chuyên gia tâm lý Trần Thành Nam đưa ra 4 yếu tố quan trọng cần chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1, đó là: thể chất, xã hội, trí tuệ và tình cảm.

“Giai đoạn vào lớp 1 thay đổi bản chất từ những hoạt động thông qua chơi và môi trường rất thoải mái. Vào lớp 1, các con phải học thời gian cấu trúc hơn, phải thực hiện theo lời thầy cô hướng dẫn, học thông qua hoạt động, chơi phải đúng giờ thông qua kiểm soát của thầy cô”, PGS.TS Trần Thành Nam nói thêm.

Tuy nhiên, hai năm vừa qua, việc rèn các kỹ năng, nề nếp cho các con lớp 5 tuổi gặp nhiều thách thức do ảnh hưởng của dịch bệnh, các con phải học online. Để có thể trang bị tốt nhất cho con 4 yếu tố trên, PGS.TS Trần Thành Nam cho biết, chúng ta cần đảm bảo “3 sẵn sàng”: Con trẻ, nhà trường và ba mẹ phải cùng sẵn sàng.

Với các con, cần rèn cho các con kỹ năng tự phục vụ, năng lực hợp tác, trí tuệ, khả năng tập trung. Bố mẹ cùng thầy cô có thể rèn khả năng tập trung bằng những câu đố vui, những bài tập nhỏ. Chơi nhưng lại lồng ghép các bài học để rèn sự tập trung, chú ý.

Bởi, trẻ vào lớp 1 phải có năng lực thể chất đủ tốt để tham gia các hoạt động ở trường, đặc biệt là việc ngồi học trong 35 - 40p. Đây là một thách thức không nhỏ cho các bé vừa chuyển từ bậc mầm non chủ yếu là vui chơi sang môi trường học thuật của bậc phổ thông. 

Vai trò của nhà trường – thầy cô – ba mẹ

Những “chú Khỉ” sinh năm 2016 thiệt thòi hơn các anh chị trước khi chỉ còn vài tháng nữa sẽ vào học lớp 1, nhưng suốt 2 năm qua vì dịch Covid-19 mà việc đến trường của trẻ bị đứt đoạn.

Vì vậy, cha mẹ cũng cần sẵn sàng, thay đổi và thích ứng với lịch trình sinh hoạt mới của các con, thay đổi một số nguyên tắc cho phù hợp,

“Quan trọng, bố mẹ cần phải cam kết hỗ trợ con, lắng nghe con chia sẻ. Đây là thời điểm bố mẹ cần dạy cho con về góc học tập, đồ dùng học tập, trang trí góc học tập. Thời gian rảnh, bố mẹ có thể nói trước cho con về ngôi trường tiểu học, đưa con đến tham quan trường, để gieo cho các con niềm vui tới trường”, chuyên gia Trần Thành Nam cho biết thêm.

Có con năm cũng bước vào lớp 1, phụ huynh Trần Văn Ninh cho biết, vợ chồng anh chọn cách làm bạn cùng con, dạy cho tính tự lập từ sớm.

“Từ khi con lên 3 tuổi, vợ chồng tôi đã cho con ngủ riêng, các hoạt động vệ sinh cá nhân cháu đã đều thành thục. Trong thời gian con phải ở nhà vì dịch bệnh, tôi luôn cố gắng sắp xếp công việc để về sớm, cùng con tham gia các hoạt động thể dục thể để tăng cường sức khoẻ thể chất. Cháu cũng giúp đỡ được bố mẹ làm một số việc nhà đơn giản: tưới cây, quét nhà…”, Anh Ninh chia sẻ.

Lớp 1 là môi trường học tập hoàn toàn khác so với mầm non khi trẻ khó có được sự chăm chút đến từng miếng ăn, giấc ngủ, do đó, các khách mời tại hội cũng thống nhất, một trong những kỹ năng quan trọng nhất các em cần có là “độc lập”, “tự chủ”, biết tự chăm sóc bản thân và bảo quản đồ đạc cá nhân.

Với những yếu tố quan trọng nêu trên đặt ra cho trẻ khi bước vào lớp 1, trước khi bước vào năm học chính thức, trường Tiểu học và THCS FPT thường xây dựng các chương trình tiền Tiểu học, khoá học định hướng ngắn để các con học sinh làm quen với môi trường mới.

“Hàng năm, khi đón trẻ vào lớp 1, FPT Schools thường tổ chức 2 tuần định hướng cho các con, để giúp các con làm quen với môi trường mới, thầy cô, bạn bè và các quy định của nhà trường để các con không bị bỡ ngỡ. Các thầy cô sẽ dẫn các con đi tham quan trường, cho các con làm quen với góc học tập, các phòng chức năng, phương tiện học tập và một số nội quy của trường, lớp…”, cô Trần Thị Thanh, Tổ trưởng chuyên môn Khối Tiểu học, Trường Tiểu học & THCS FPT cho biết.

Cô Thanh cũng chia sẻ thêm, chương trình đào tạo của FPT Schools là sự kết hợp giữa Chương trình giáo dục phổ thông của Bộ GD-ĐT và Chương trình thiết kế riêng của FPT. Với lộ trình học tập bài bản, FPT Schools đào tạo học sinh trở thành những người học chủ động, có đầy đủ KIẾN THỨC và KỸ NĂNG để hòa nhập cuộc sống thực tế. Không phải ""thầy cô đọc - học trò chép"", các môn học được FPT Schools cập nhật theo khung mới nhất của Bộ GD-ĐT, kết hợp cùng phương pháp học tập kiến tạo thông qua trải nghiệm các dự án liên môn và mô hình lớp học đảo ngược.

Ngoài ra, với khối Tiểu học FPT Schools, môn học STEM được đưa vào giảng dạy chính khóa với nội dung thuộc bản quyền EiE Hoa Kỳ - được chọn lọc và thiết kế phù hợp với học sinh Việt Nam. Những tiết học STEM luôn đầy ắp sự thú vị, không chỉ cung cấp kiến thức khoa học và các từ ngữ Tiếng Anh chuyên ngành cho học sinh, mà còn giúp các con hình thành thói quen tư duy, nhìn nhận, đánh giá hiện tượng, sự kiện một cách khoa học, logic và có hệ thống.

Mong rằng, với những chia sẻ của các các vị khách mời sẽ phần nào giúp các bậc phụ huynh bớt lo lắng, có thể những thông tin để chuẩn bị cho các con hành trang tốt nhất bước vào lớp 1.